طرحواره درمانی چیست

طرحواره ها چیست؟

طرحواره ها الگوها و چارچوب هایی برای نحوه نگرش ما به جهان هستند.

آنها را به عنوان نقشه راه ذهنی یا “میانبر” در نظر بگیرید که به ما کمک می کند تا مقادیر زیادی از اطلاعاتی را که روزانه دریافت می کنیم پردازش کنیم. طرحواره ها به ما کمک می کنند تا تلاش های شناختی مورد نیاز برای طبقه بندی این اطلاعات را در ذهن خود کاهش دهیم. طرحواره ها از سنین پایین ایجاد می شوند اما می توانند در بزرگسالی نیز شکل بگیرند.

و همانطور که تا به حال حدس می‌زدید، طرحواره‌ها از این نظر بسیار مهم هستند که بر نحوه تفکر و رفتار ما حتی بدون ورودی آگاهانه ما تأثیر می‌گذارند.

بنابراین الگوهای طرحواره ناسازگار اولیه می توانند به الگوهای منفی یا ناکارآمد افکار، احساسات و روش های مقابله ای منجر شوند. اگر به آنها توجه نشود، می توانند در طول زندگی باقی بمانند. برخی از نمونه‌های طرحواره‌های غیرمفید عبارتند از: هیچ‌کس من را دوست ندارد ، من کلافه‌ام و یک اتفاق بد قرار است بیفتد .

پس طرحواره های ناسازگار چگونه شکل می گیرند؟

برآورده نشدن نیازهای عاطفی اصلی شما در دوران کودکی یک عامل اصلی در شک گیری طرحواره است. این نیازهای عاطفی اصلی عبارتند از:

Ψ دلبستگی ایمن و احساس امنیت
Ψ هویت شخصی (خودمختاری)
Ψ آزادی بیان و توانایی درخواست از دیگران برای چیزهایی که نیاز دارید
Ψ توانایی خودانگیختگی و تفریح
Ψ داشتن مرزهای مناسب – عدم مشارکت والدین یا محافظت بیش از حد می تواند به تشکیل طرحواره

طرحواره ها همچنین می توانند از طریق زیر تشکیل شوند:

Ψ عدم دریافت محبت کافی در دوران کودکی
Ψ تجارب سوء استفاده و ضربه روانی
Ψ رفتارهای والدین شما – با مشاهده آنها، ممکن است نگرش ها و رفتارهای آنها را شناسایی یا درونی کنید که منجر به شکل گیری طرحواره ها و/یا روش های مقابله ای شود.

پس طرحواره درمانی چیست؟

طرحواره درمانی با هدف برآوردن نیازهای عاطفی اصلی مراجعان به روش های سالم است. طرحواره درمانی به شناسایی طرحواره ها و روش های مقابله ای ناسالم کمک می کند و آنها را با الگوهای فکری، احساسات و رفتار سالم جایگزین می کند. می توان از آن برای درمان اختلالات شخصیتی و خلقی استفاده کرد و مشخص شده است که به ویژه در درمان اختلال شخصیت مرزی مفید است .

سه مرحله در طرحواره درمانی عبارتند از:

1. شناسایی طرحواره های ناسازگار و روش های مقابله ای از طریق مصاحبه و پرسشنامه  طرحواره درمانی.
2. شناسایی این الگوهای منفی در زندگی روزمره مراجع.
3. جایگزینی فعال افکار، رفتارها و روش های مقابله ای منفی با روش های سالم تر.