ارتباط بین طرحواره رها شدگی و اختلالات شخصیت

طرحواره رهاشدگی و اختلالات شخصیت

طرحواره رهاشدگی یک باور عمیق و ریشه‌ای است که  افراد مبتلا به آن اعتقاد دارند که افراد مهم زندگی نمی‌توانند حمایت عاطفی، ارتباط، قدرت یا محافظت را به طور مداوم ارائه دهند. این باور اغلب از تجربیات دوران کودکی مانند بی‌توجهی، سوءاستفاده یا فقدان سرچشمه می‌گیرد. افراد با این طرحواره ممکن است ترس مداوم از رها شدن و تنها ماندن داشته باشند و برای جلوگیری از آن رفتارهایی مانند:

چسبیدن به روابط حتی زمانی که ناسالم هستند

بسیار وابسته به دیگران شدن

درگیر رفتارهای کنترل‌کننده یا دست‌کاری‌کننده شدن

داشتن واکنش‌های عاطفی شدید به تهدیدهای مربوط به رها شدن

ارتباط طرحواره رها شدگی  با اختلالات شخصیت:

تحقیقات نشان می‌دهد که طرحواره رهاشدگی به طور خاص در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (BPD) شایع است. مطالعات نشان داده‌اند که همبستگی قابل توجهی بین طرحواره رهاشدگی/بی‌ثباتی و علائم اختلال شخصیت مرزی  BPD مانند:

ترس از رها شدن و از دست دادن

داشتن روابط ناپایدار و کوتاه مدت با شریک عاطفی خود

رفتارهای تکانه ای  و بدون برنامه ریزی شده

ناتوانی در مدیریت هیجانات و بی ثباتی در بروز احساسات و هیجانات

طرحواره رهاشدگی می‌تواند در سایر اختلالات شخصیت نیز وجود داشته باشد، از جمله:

اختلال شخصیت اجتنابی: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به دلیل ترس از رها شدن از روابط نزدیک اجتناب کنند. این افراد تمایل به برقرای رابطه را دارند اما بخاطر ترس از طرد و رها شدن تا زمانی که اطمینان کامل نداشته باشند وارد رابطه نمی شوند.

اختلال شخصیت وابسته: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است نیاز بیش از حدی به مراقبت داشته باشند که می‌تواند از ترس رها شدن ناشی شود. این افراد در انجام کارها و وظایف خود نیاز به همراهی و تایید دیگران دارند ، به همین خاطر انجام فعالیت ها به تنهایی برایشان سخت و غیر قابل تحمل است.

اختلال شخصیت خودشیفته: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است احساس ارزشمندی شکننده‌ای داشته باشند و نسبت به طرد شدن حساسیت نشان بدهند که می‌تواند به طرحواره رهاشدگی مرتبط باشد. این افراد قدرت همدلی پایینی با دیگران دارند و در ارتباطات خود صرفا به دنبال خواسته ها و نیازهای خود هستند.

توجه به این نکته مهم است که همه افراد دارای طرحواره رهاشدگی به اختلال شخصیت مبتلا نمی‌شوند. با این حال، وجود این طرحواره می‌تواند آسیب‌پذیری را در برابر ابتلا به برخی اختلالات شخصیت، به ویژه در ترکیب با سایر عوامل خطر، افزایش دهد. اما وجود مشکلات منشی در طرحواره رها شدگی همانند سایر تله های شخصیتی قابل مشاهده است.

درمان:

طرحواره درمانی رها شدگی می‌تواند رویکردی مؤثر برای افراد در حال ‌جنگ با طرحواره رهاشدگی و علائم مرتبط با اختلال شخصیت باشد. از طریق درمان، افراد می‌توانند:

باورهای منفی را شناسایی و به چالش بکشند

مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم‌ تر را توسعه دهند

روابط امن‌تر را ایجاد کنند

احساس آرامش بیشتر و اضطراب کمتری را تجربه نمایند

منابع اضافی:

مجله بین‌المللی درمان شناختی: https://link.springer.com/article/10.1007/s41811-022-00149-7

MentalCurve: https://www.mentalcurve.com/post/the-19-schemas-of-borderline-personality-disorder

مؤسسه ملی سلامت روان: https://www.nimh.nih.gov/health/topics/borderline-personality-disorder

جفری یانگ، ترجمه حسن حمید پور، زندگی خود را دوباره بیافرینید.