پرسشنامه SCL-90-R
پرسشنامه SCL-90-R جهت دانلود کلیک کنید یکی از پراستفاده ترین ابزارهای تشخیص روان پزشکی است پرسشنامه شامل ۹۰ سؤال برای ارزشیابی علائم روانی است که با استفاده از آن میتوان افراد سالم را از افراد بیمار تشخیص داد.
” این پرسشنامه توسط در اگوتیس و همکارانش در سال ۱۹۷۳ معرفی شد و بر اساس تجربیات بالینی و تحلیل های روان سنجی مورد تجدید نظر قرار گرفت و فرم نهایی آن در سال ۱۹۷۶ تهیه گردید. در ایران مطالعات زیادی برای هنجاریابی آن انجام شده است. پاسخهای ارائه شده به هر یک از موارد آزمون در یک مقیاس ۵ درجه ای از میزان ناراحتی که از هیچ تا به شدت می باشد مشخص می.شود ۹۰ ماده این آزمون ۹ بعد مختلف شکایات جسمانی، وسواس و اجبار، حساسیت در روابط متقابل، افسردگی، اضطراب ،پرخاشگری ،ترس مرضی، افکار پارانوئیدی و روان پریشی را در برمی گیرد. نمره گذاری و تفسیر آزمون بر اساس سه شاخص ضریب کلی علائم مرضی، معیار ضریب ناراحتی و جمع علائم مرضی بدست می آید. مدت زمان لازم برای اجرا حدود ۱۲ الی ۱۵ دقیقه است ولی افراد جدی ممکن است آن را در ۳۰ دقیقه یا بیشتر تکمیل نمایند. آزمون مذکور حالات فرد را از یک هفته تا یک ماه قبل تا زمان حال مورد ارزشیابی قرار می دهد و این زمانی است که فرد برای جواب دادن به آن زمان رجوع می کند بدیهی است در مورد بیماران سایکوتیک افراد دچار ضایعات عضوی مغز و عقب مانده های ذهنی این آزمون معتبر نخواهد بود. سؤالات اضافی در این آزمون ۷ سؤال وجود دارد که تحت هیچ یک از ابعاد ۹ گانه دسته بندی نشده اند. این سوالات از نظر بالینی دارای اهمیت بوده و به شاخصهای کلی آزمون کمک می کنند و تمایل بر این است که به طور تجمعی استفاده شوند. چنان که یک نمره افسردگی بالا همراه با زود بیدار شدن از خواب و بی اشتهایی ممکن است در مقایسه با یک نمره مشابه بدون علائم ذکر شده فوق تعبیر متفاوتی داشته باشد. این سؤالات به عنوان یکی از ابعاد آزمون نمره گذاری نمی شوند اما به نمرات ضریب کلی ناراحتی اضافه می گردند. سؤالات اضافی عبارتند از:
شماره سؤال
۵۹
۶۴
F 2
A9
١٩
سه شاخص کلی ناراحتی در این آزمون نیز وجود دارد که هر کدام با نمره ای ، میزان شدت مشکل روانی فرد را از نظر آسیب شناسی نشان می دهند.
-١- ضریب کلی علائم مرضی (GSI)
این ضریب بهترین نشانه سطحی یا عمقی بودن یک ناراحتی در حال حاضر می باشد و باید در بیشتر مواردی که به یک سنجش خلاصه احتیاج داریم از آن استفاده کنیم همچنین اطلاعاتی در مورد تعداد علائم و شدت ناراحتی ناشی از آن را به دست می دهد.
جمع علائم مرضی (PST)
به طور ساده شمارش تعداد علائمی است که بیمار به صورت مثبت گزارش می دهد یعنی آنهایی که خود بیمار به دارا بودن آن تا حدی اذعان دارد.
معیار ضریب ناراحتی (PSD)
یک سنجش خالص از شدت ناراحتی یعنی یک سنجش اصلاح شده برای تعداد علائم است. عمل آن بیشتر مانند یک سنجش پاسخ در جهت ابلاغ این که آیا بیمار افسرده علائم خود را در فرم گزارش از خود بیشتر یا کمتر ارائه داده است یا خیر؟
نمره گذاری آزمون SCL-90-R
أولین مرحله در نمره گذاری این آزمون انتقال ۹۰ سؤال به فرم مخصوص پاسخها است. مرحله بعدی به دست آوردن جمع ضرائب ناراحتی برای هر یک از ابعاد ۹ گانه و سؤالات اضافی آزمون می باشد این کار با جمع زدن کلیه شماره ها غیر از صفر در هر بعد انجام می شود. در سومین مرحله میزان جمع ناراحتی هر بعد را به استثنای سؤالات اضافی بر تعداد سؤالهای آن بعد تقسیم نموده؛ تا دو رقم اعشار ادامه می دهیم. در نتیجه نمره خام هر یک از ابعاد به دست خواهد آمد. در مرحله چهارم جمع کل نمرات خام برای علائم ابعاد ۹ گانه و سؤالهای اضافی را محاسبه نموده عدد حاصل را بر ۹۰ تقسیم می کنیم تا معیار کلی علائم مرضی(GSI) به دست آید. در مرحله بعد باید تعداد پاسخهای مثبت علائم یعنی پاسخهایی که غیر از صفر گرفته اند شمارش شوند تا جمع علائم مرضی (PST) به دست آید اگر جمع کل نمرات خام را بر رقم حاصل از PST تقسیم کنیم مقدار معیار ضریب ناراحتی (PSDI به دست خواهد آمد اگر آزمودنی به بیش از ۲% سؤالهای آزمون یا بیش از %۴٠ سؤالهای هر بعد پاسخ ندهد سنجش آزمون یا بعد مورد نظر معتبر نخواهد بود. پایانی آزمون SCL-90-R سنجش پایانی ابعاد ۴ گانه این آزمون از دو روش محاسبه پایانی به روش آزمون مجدد صورت گرفته است. برای محاسبه ثبات درونی آزمون که بر روی ۲۱۹ نفر داوطلب در ایالات متحده در جهت سنجش ثبات و یکنواختی سؤالها انجام گردید از ضرایب آلفا و کودر ریچاردسون ۲۰ استفاده شد. نتایج تمام ضرایب به دست آمده برای ۹ بعد کاملاً رضایت بخش بوده است بیشترین همبستگی مربوط به بعد افسردگی با ۰/۹ و کمترین آنها روان پریشی با ۰۸۷ بوده است در اکوتیس، ریکنزو (۱۹۷۷) پایانی تست مجدد که ثبات آزمون را در طول زمان می سنجد بر روی ۹۴ نفر بیمار روانی نامتجانس و پس از یک هفته ارزیابی اولیه صورت گرفت اکثر ضرایب دارای همبستگی بالا بین ۰/۷۸ تا ۰/۹ بوده اند (ناتالی (۱۹۷۰).
اعتبار آزمون SCL-90-R
سؤالهای یک آزمون وقتی دارای اعتبار است که بتواند مفاهیمی را که آزمون به منظور آن ساخته شده ارزیابی کند. مطالعات متعددی در جهت تعیین انواع اعتبار آزمون انجام گردیده است در زمینه اعتبار ،همزمان در اگوتیس ویکلزورای (۱۹۷۶) این آزمون را به همراه MMPI بر روی ۱۱۹ آزمودنی داوطلب اجرا نمودند همبستگی مربوط به ملاک افسردگی با ۰/۷۳ و کمترین همبستگی ترس مرضی با ۰/۳۶ بوده است. مرعشی ضریب پایایی همه ابعاد این آزمون را به روش تنصیف بین ۸۰ تا ۰/۹۳ و با روش آلفای کرانباخ بین ۸۰ تا ۰/۹۳ گزارش کرده است. (۱۳۷۵)
رضاپور با استفاده از روش بازآزمایی (۱۳۷۶) ضریب پایایی ابعاد را بین ۰/۶۸ تا ۰/۸۱ محاسبه نموده است. موسوی (۱۳۷۷) با روش تنصیف پایایی آزمون را برای ابعاد مختلف بین ۰/۶۴ تا ۰/۸۹۰ و با روش آلفای کرونباخ بین ۰/۵۷ تا ۰/۸۵ گزارش کرده است .در تحقیق رضایی ضرایب پایایی با استفاده از روش تنصیف بین ۰/۶۲ تا ۱۹۱ و با روش کرانباخ بین ۶۱ تا ۰/۸۸ بوده است (۱۳۷۹ با روش تنصیف ضرایب پایایی را بین ۰/۶۵ تا ۰/۸۶ و با استفاده از روش آلفای کرانباخ بین ۰/۶۸ تا ۰/۸۸ گزارش کرده است.
وایز من و همکاران (١٩٧۶) در یک مطالعه بالینی ،افسردگی این آزمون را بر روی معتادین متادون به کار بردند نتایج نشان داد که این آزمون می تواند به خوبی گروههای افسرده را از افراد معتاد تمیز دهد. و ایز من اسلومتر پروسف، مریتس و هوارد (٩٧۶ همچنین نشان دادند که SCL-90-R نسبت به تغییرات ناشی از بیوفیدبک در بیماران با درد مزمن حساس می باشد. در اکوتیس لوبو، فولستاین و أبلوف (۱۹۸۳) این آزمون را بر روی بیماران سرطانی که قبلاً وجود اختلال روانی در آنها به وسیله پرسشنامه سلامتی بیمارستان تعیین شده بود به کار بردند. نتایج نشان داد که SCL-90-R به خوبی قادر به تمیز بین بیماران سرند شده نیازمند مداخله درمانی با کسانی که احتیاج به شیوه درمانی خاصی نداشتند بوده است.
بدون دیدگاه